معنی ضرب المثل مرا به خیر تو امید نیست شر مرسان
۱- یعنی با توجه به سابقه ای که داری، می دانیم هیچ منفعتی از تو به ما نمی رسد. پس از ما دور شو که از شر و زیانت در امان باشیم.
۲- یعنی از تو که هیچ خیری به ما نمی رسد لااقل برایمان دردسر درست نکن.
ریشه و داستان ضرب المثل
♦ این ضرب المثل برگرفته از داستانی از گلستان سعدی است. در ادامه، متن داستان را قرار داده و خلاصه ای از معنی و مفهوم آن بیان شده است:
یکی از شعرا پیش امیر دزدان رفت و ثنایی بر او بگفت. فرمود تا جامه از او بر کنند و از ده به در کنند. مسکین برهنه به سرما همی‌رفت. سگان در قفای وی افتادند. خواست تا سنگی بر دارد و سگان را دفع کند، در زمین یخ گرفته بود، عاجز شد. گفت: این چه حرامزاده مردمانند، سگ را گشاده‌اند و سنگ را بسته! امیر از غرفه بدید و بشنید و بخندید. گفت: ای حکیم! از من چیزی بخواه. گفت: جامهٔ خود می‌خواهم اگر انعام فرمایی.
رضینا مِن نوالِکَ بالرَحیلِ.
امیدوار بود آدمى به خیر کسان
مرا به خیر تو امید نیست، شر مرسان
سالار دزدان را بر او رحمت آمد و جامه باز فرمود و قبا پوستینی بر او مزید کرد و دِرَمی چند.
معنی حکایت
یکی از شاعران نزد رئیس دزدان رفت و با سرودن شعری، به مدح و ستایش او پرداخت. اما رئیس دزدان دستور داد لباس شاعر را درآورده و از ده بیرونش کنند. بیچاره شاعر با آن سر و وضع در هوای سرد به راه افتاد.
از بد روزگار، سگ ها به دنبالش افتادند. آمد سنگی بردارد که با آن سگ ها را دور کند که زمین یخ زده بود و نتواست کاری کند. گفت: این ها چه مردم حرامزاده ای اند! سگ ها را رها کرده اند و سنگ ها را هم بسته اند!
رئیس دزدان از اتاقی صدای شاعر بیچاره را شنید و خندید. گفت: ای حکیم و دانا! از من درخواستی کن! در پاسخ گفت: اگر لطف می کنی، لباسم را پس بده.
معنی رضینا مِن نوالِکَ بالرَحیلِ: ما از عطای تو، به کوچ کردن و دور شدن از کوی تو راضی شدیم!
آدمیزاد به خیر و سودرسانی دیگران امیدوار است.
اما من به خیر و سود از جانب تو هیچ امیدی ندارم. پس زحمت و شرت را از سر من کم کن.
رئیس دزدان به او رحم کرد و لباسش را برگرداند و لباس بلند پوستین همراه با چند درهم پول به او عطا کرد
